Bạn nghĩ rằng chúng ta đã thắng cuộc chiến chống lại HIV? Có vẻ không – làn sóng của virus kháng thuốc và thích nghi hơn đang đến. Trong bài nói bổ ích này, Edsel Salvaña miêu tả về một nhóm HIV hung hãn – nhóm phụ AE, đang hoành hành ở đất nước Philipppines của ông, và ông cũng cảnh báo chúng ta về một bệnh dịch có thể đang lan rộng toàn cầu.
HIV lây lan khắp thế giới như thế nào?
Philippines, một đất nước bình dị với mặt nước và bầu trời trong xanh nhất hành tinh. Nơi đây đang còn là tâm chấn của một trong những bệnh dịch đang phát triển nhanh nhất thế giới – HIV. Nhìn bề ngoài, có vẻ như căn bệnh này xuất hiện muộn hơn so với các nước khác. Tuy nhiên, những nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh hiện tại phức tạp hơn nhiều và có thể báo trước sự trỗi dậy của HIV trên toàn cầu.
Trên tổng thể thì các trường hợp nhiễm mới HIV trên thế giới đang tiếp tục suy giảm, xu hướng này có lẽ chỉ là giai đoạn ngắn khi làn sóng virus hung hãn và kháng thuốc tốt hơn ập đến kế tiếp. HIV có khả năng tự biến đổi thành một loại virus mới khác mỗi khi nó lây nhiễm một tế bào. Mặc dù chúng ta đã có những tiến bộ đáng kể để đảo ngược dịch bệnh, sự thật thì chúng ta chỉ cách thảm hoạ bằng vài lần đột biến virus.
Để hiểu rõ cách mà HIV tự biến đổi mỗi khi nó phân đôi, hãy cùng làm phép so sánh di truyền. Nếu ta nhìn vào sự biến đổi ADN giữa những người khác chủng tộc từ những châu lục khác nhau, sự khác biệt ADN thực tế chỉ có 0,1 phần trăm. Nếu ta nhìn vào sự khác biệt di truyền giữa loài người, khỉ đột, và khỉ vàng, con số đó là bảy phần trăm. Ngược lại, sự khác biệt di truyền giữa các nhóm phụ HIV từ những bệnh nhân khác nhau có thể lên đến 35 phần trăm. Bên trong một người bị nhiễm HIV, sự khác biệt di truyền giữa một virus mẹ và các virus con đã được chứng minh là lên đến năm phần trăm. Tương đương với việc một con khỉ đột sinh ra một con tinh tinh, sau đó là một con đười ươi, sau đó là một con khỉ đầu chó, sau đó là bất kỳ loài linh trưởng nào trong suốt vòng đời của nó.
HIV có gần một trăm nhóm phụ, cùng với các nhóm phụ mới được phát hiện thường xuyên. Tại các nước phát triển, các loại HIV hầu hết đều thuộc một loại nhóm phụ: nhóm phụ B. Hầu như mọi thứ chúng ta biết và làm để đối phó với HIV đều dựa vào nghiên cứu trên nhóm phụ B, mặc dù chúng chỉ chiếm mười hai phần trăm trong tổng số trường hợp nhiễm HIV trên thế giới. Nhưng do sự khác biệt sâu xa về di truyền giữa các loại nhóm phụ, vài nhóm phụ gần như trở nên kháng thuốc hay tiến đến AIDS nhanh hơn.
Chúng tôi đã khám phá ra sự bùng phát số ca nhiễm HIV tại Philippines là do sự thay đổi của nhóm phụ B ở phương Tây thành nhóm phụ AE mạnh hơn ở Đông Nam Á. Chúng ta đang chứng kiến những bệnh nhân trẻ hơn và ốm nặng hơn với tỷ lệ kháng thuốc cao. Sự xâm chiếm ban đầu của nhóm phụ này đang dần diễn ra ở các nước phát triển, bao gồm Úc, Canada và Mỹ. Chúng ta sẽ sớm nhìn thấy sự bùng nổ số ca nhiễm HIV tương tự ở những nước này.
Trong khi ta nghĩ rằng cơn dịch HIV đã qua và rồi làn sóng đã trở lại, giống như cơn thủy triều; thật vậy, nó có thể quay lại. Vào đầu những năm 1960, dịch sốt rét dần suy tàn. Khi số người mắc bệnh giảm xuống, người dân và chính phủ không còn để tâm đến. Kết quả sau đó là sự hồi sinh chết chóc của loại sốt rét kháng thuốc.
Chúng ta cần nghĩ về HIV không phải như một loại virus đơn lẻ mà ta nghĩ rằng mình biết hết, mà là một tổ hợp những virus khác biệt đang tiến hóa rất nhanh, và có thể gây ra cơn đại dịch tiếp theo. Chúng tôi đang kết hợp các công cụ mới và hiệu quả hơn giúp phát hiện ra chủng HIV chết chóc kế tiếp, và điều này phải đi đôi với việc khẩn trương nghiên cứu sự tiến triển và cách điều trị phù hợp đối với những nhóm phụ khác ngoài nhóm B. Chúng ta cần thuyết phục chính phủ và các cơ quan tài trợ rằng HIV chưa chấm dứt.
Hơn 35 triệu người đã chết vì HIV. Chúng ta đang gần với một thế hệ không còn AIDS. Chúng ta cần quan tâm đến nó. Chúng ta cần phải cảnh giác và theo sát. Nếu không thì hàng triệu người nữa sẽ chết.
Theo Ted.com
