Chúng ta thường nghe người ta ví những người thân thiết nhất như “cánh tay phải“, và không thấy ai ví như “cánh tay trái “. Nhân loại có chừng 85-90% người thuận tay phải, sinh lý học gọi đây là hiện tượng “hữu lợi“. Và đâu đó nó cũng đều có lý do của nó.
Từ thời cổ xưa thói quen này được hình thành như thế nào?
Các nhà nghiên cứu giải thích rằng tại sao đa số con người thuận tay phải?: Do ảnh hưởng từ quá trình lao động, chiến đấu của tổ tiên từ rất xa xưa truyền lại.
Trong thời đại đồ đá con người sống thành từng bầy đàn, khi đánh nhau với thú dữ thì tay phải họ cầm lao hoặc rìu… còn tay trái họ gập lại theo bản năng để bảo vệ một bộ phận quan trọng nhất của cơ thể đó là quả tim ở lồng ngực trái.
Nhiều bức tranh cổ trên vách đá trong các hang động cổ xưa lưu lại từ hàng nghìn năm trước đã minh họa điều này. Về sau, khi con người xung đột với con người, các chiến binh cũng sử dụng vũ khí bằng tay phải, còn tay trái lại cần khiên hoặc thuẫn để che chắn. Quá trình chọn lọc tự nhiên diễn ra, cùng với phần đạo, huấn luyện khiến hiện tượng “hữu lợi” dần trở nên phổ biến.
Xưa nay hầu hết các dụng cụ của nhân loại đều được thiết kế cho người thuận tay phải sử dụng. Do đó, người thuận tay trái có thể gặp vài trở ngại trong sinh hoạt. Tuy nhiên, do thích nghi từ bé nên nhiều trường hợp người thuận tay trái vẫn thấy bình thường. Riêng trí thông minh, chưa có tài liệu khoa học nào quả quyết người thuận tay phải ưu việt hơn và ngược lại.
Não bộ quyết định người thuận tay phải, tay trái như thế nào?
Việc thuận tay nào được quyết định bởi thiên hướng hoạt động của bộ não. Phần lớn chúng ta sử dụng bán cầu não trái nhiều hơn. Và thông qua hệ thần kinh vắt chéo, bán cầu này đảm nhận nhiệm vụ kiểm soát hoạt động của tay, nửa thân và chân phải.
Chúng ta biết rằng một số nhiệm vụ được kiểm soát phần lớn bởi hoạt động của não ở bán cầu não trái, trong khi bán cầu não phải điều chỉnh các nhiệm vụ khác.
Cái gây nhầm lẫn là ở chỗ có một số dây thần kinh đan chéo giữa cơ thể và não bộ, có nghĩa là bên trái của não bộ kiểm soát nhiều hơn phía bên phải của cơ thể và ngược lại. Nói cách khác là bán cầu não trái của não giúp kiểm soát các hoạt động của bàn tay phải, mắt phải, chân phải.…
Các bán cầu não trái và phải kiểm soát hoạt động vận động ở phía đối ngược của cơ thể. Tuy nhiên, chúng không đồng đều nhau trong việc kiểm soát các loại hành vi khác nhau, dẫn đến sự thiên lệch tay này hơn tay kia trong một số nhiệm vụ nhất định. Sự áp đảo của bán cầu não này đối với bán cầu não khác đối với các hành vi nhất định được gọi là sự lệch hóa não bộ.
Một số người cho rằng sự phân chia lao động của thần kinh là một đặc điểm của động vật trong một nửa tỷ năm. Theo đó rất có thể đặc điểm thuận tay phải hình thành trong quá trình tiến hóa của con người từ hàng triệu năm trước.
Ban đầu, não bộ tiến hóa dẫn tới sự phân chia hoạt động giữa hai bán cầu não trái và phải cách đây khoảng nửa tỉ năm. Bán cầu não trái đảm nhận nhiệm vụ tìm kiếm thức ăn và làm các công việc hàng ngày, còn bán cầu phải phát triển liên quan tới các phản ứng nhanh, lẩn trốn hay thích nghi với môi trường sống. Ngay khi con người bắt đầu sử dụng hai tay, sự bất đối xứng chức năng của hai bán cầu não đã gây nên tình trạng thuận tay phải nói trên
