Đừng tin vào những dự đoán rằng trong tương lai cuộc sống thành thị là xu thế. Sự đô thị hóa trên thực tế đang đạt đến cuối chu kỳ của nó, chuyên gia logic học Julio Gil nói, và sẽ sớm thôi con người sẽ chọn sống (và làm việc) ở nông thôn, nhờ sự phát triển nhanh chóng của công nghệ giao thoa thực ảo, phân phối tự trị, năng lượng tự cấp và các công nghệ khác. Hãy giải phóng ra khỏi bức tường thành thị và xem xét những ưu thế của cuộc sống ngoại ô qua bài diễn thuyết về tương lai.
Ngày nay, hơn nửa dân số trên thế giới sống ở thành thị. Quá trình đô thị hóa bắt đầu vào cuối những năm 1700 và bắt đầu phát triển từ đó. Dự đoán rằng đến năm 2050, 66% dân số sẽ sống ở thành thị và theo tổ chức Liên Hiệp Quốc, tổ chức Y tế Thế giới, cũng như Diễn đàn Kinh tế Thế giới đang lên tiếng cảnh báo rằng, nếu chúng ta không có kế hoạch ngăn ngừa sự bùng nổ này, thì những vấn đề hiện nay ở thành thị như: sự bất bình đẳng, quá tải và tội phạm sẽ trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, những nhà quy hoạch cũng như phát triển đô thị đang nỗ lực và sáng tạo hết mình để xây dựng tương lai của nhân loại, những thành phố đông và lớn hơn.
Nhưng tôi lại có quan điểm khác. Tôi nghĩ thực trạng đô thị hóa đang dần kết thúc chu kỳ của nó, và ngày nay người dân bắt đầu quay lại vùng nông thôn. Bạn sẽ thắc mắc rằng: ”Thế còn về xu hướng thì sao?” Để tôi nói với bạn rằng, những xu hướng về kinh tế xã hội sẽ không kéo dài mãi mãi. Vào 12,000 năm trước loài người ai ai cũng hoàn toàn hạnh phúc họ khám phá những vùng đất mới, săn bắt và sống thành bầy đàn. Và bây giờ, mọi thứ đã khác, và điều mới lạ là mọi người sống ở trang trại và chăn nuôi gia súc, cho đến khi mọi việc lại thay đổi. Khi loài người tiến hành quá trình công nghiệp hóa. Trên thực tế, nó kéo theo quá trình đô thị hóa. Và bạn có biết điều gì gây ra hiện tượng này? Năng lượng hơi nước, máy móc, những phương pháp hóa học mới — gói gọn lại là cuộc cách tân công nghệ. Và tôi tin rằng công nghệ có thể cũng sẽ kết thúc chu kỳ của nó.
Hầu hết sự nghiệp của tôi là áp dụng các phương pháp cách tân đổi mới. Tôi say mê, yêu thích công việc của mình. Tôi làm việc với máy bay không người lái, máy in 3D và những chiếc kính thông minh, và không những bạn có thể mua tại cửa hàng mà còn là với những bản thiết kế thử. Điều đó thỉnh thoảng khá thú vị. Ngày nay, một vài trong số các công nghệ đó đang mở ra nhiều cơ hội mới, sẽ thay đổi nhanh chóng cách mà chúng ta vẫn thường làm trước đây và trong một vài năm tới, chúng sẽ cho phép chúng ta hưởng thụ những ưu thế của cuộc sống thành thị ở bất cứ nơi đâu. Hãy thử nghĩ về điều này. Nếu bạn có thể sống ở một nơi với tỉ lệ tội phạm thấp và nhiều không gian hơn với chi phí sinh hoạt thấp hơn và giao thông ít chen chúc hơn, đương nhiên sẽ có rất nhiều người mong muốn điều đó, nhưng họ lại cảm thấy họ không có sự lựa chọn. Họ phải sống ở thành thị.
Trước đây, người dân di cư đến thành thị không phải vì họ thích cuộc sống ở đây mà bởi vì những thứ họ có thể có được khi sống ở thành thị, nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn, dễ dàng tiếp cận với các loại dịch vụ và hàng hóa và điều kiện đời sống cao. Vậy chúng ta hãy cùng phân tích sâu hơn.
Nhiều cơ hội có công việc và việc làm. Điều đó có còn đúng đến thời điểm này, bởi vì những nhân viên văn phòng bắt đầu nhận ra rằng làm việc ở văn phòng và ở trong văn phòng có thể không còn giống nhau nữa. Theo một nghiên cứu của Global Workplace Analytics, có hơn 80% người lao động ở Mỹ muốn làm việc tại nhà. Và bạn có biết phải mất bao nhiêu tiền để một công ty có một văn phòng không? 11,000 đôla trên mỗi công nhân mỗi năm. Nếu chỉ một nửa số công nhân đó có thể làm việc từ xa 50% thời gian làm việc, số tiền tiết kiệm được ở Mỹ có thể hơn 500 tỉ đôla, và điều đó có thể giảm lượng chất khí nhà kính lên đến 54 tỉ tấn. Điều đó tương đương với 10 triệu chiếc xe hơi biến mất khỏi đường phố trong vòng một năm. Nhưng mặc dù hầu hết mọi người đều muốn làm việc từ xa, những thiết bị công nghệ hiện nay khiến cho việc trải nghiệm bị cô lập. Điều đó không hề dễ chịu. Nó không mang lại cảm giác rằng bạn thực sự có mặt ở đó. Nhưng tất cả sẽ thay đổi bởi sự hội tụ của hai ứng dụng công nghệ: giao thoa thực ảo (augmented reality) robot gọi trực tuyến (telepresence).
Thực chất ngày nay công nghệ giao thao thực ảo đã được sử dụng nó giúp bạn mang không gian văn phòng của mình đi khắp mọi nơi. Tất cả bạn cần là chiếc máy tính có thể mang theo và một cặp kính thông minh, và bạn có thể làm việc qua mail hay bảng tính dù bạn ở bất cứ đâu. Và ngày nay những hội nghị hay cuộc gọi trực tuyến trở nên rất phổ biến, nhưng chúng vẫn cần được cải thiện. Ý tôi là, những hình ảnh khuôn mặt trên màn hình phẳng, thỉnh thoảng khiến bạn không biết được ai đang nói.
Ngày nay, chúng ta đã có cách tốt hơn gọi video: sử dụng robot gọi trực tuyến. Tôi gọi nó là tablet cắm trên gậy.
Bạn có thể điều khiển, bạn có thể di chuyển, bạn còn có thể kiểm soát những gì bạn quan sát. Đây là cách tốt hơn nhưng vẫn chưa thật sự hoàn hảo. Bạn có biết rằng hầu hết giao tiếp của loài người là sự ngầm hiểu? Và những con robot không mang lại cho bạn điều đó. Nó trông giống như một người ngoài hành tinh. Nhưng với những lợi thế của công nghệ giao thoa thực ảo, sẽ trở nên dễ dàng để tạo dựng robot trong một không gian ba chiều tuyệt đẹp mà trên thực tế nó có hình dáng và di chuyển như con người. Điều này sẽ làm được. Hoặc là chúng ta hãy quên những con robot đi. Chúng ta sẽ sử dụng hệ thống VR (môi trường thực tại ảo), và mọi người sẽ giao tiếp thông qua không gian ảo. Phát triển thêm một vài năm và nó sẽ cho bạn một trải nghiệm rất thật, bạn sẽ không tìm ra được điểm khác biệt.
Vậy lý do tiếp theo khiến người ta di cư đến thành thị là gì? Dễ dàng tiếp cận với các loại dịch vụ và hàng hóa. Nhưng ngày nay bạn có thể thực hiện tất cả những điều đó trực tuyến. Theo một nghiên cứu của comScore, những người mua sắm trực tuyến ở Mỹ năm ngoái mua hơn nửa số hàng hóa của họ trên mạng, và thị trường thương mại điện tử toàn cầu được ước tính ở mức 2000 tỷ đô la. Và được kì vọng sẽ đạt mức 2.38 vào cuối năm 2017, theo eMarketer.
Hiện nay, theo góc nhìn logic, mật độ cao tốt cho sự phân phối. Việc cung cấp hàng hóa cho các trung tâm thương mại trở nên dễ dàng. Bạn có thể gửi lô hàng lớn đến cửa hàng, và khách hàng sẽ đến, lấy và tự mang về nhà. Thương mại điện tử nghĩa là chúng ta cần phải vận chuyển hàng hóa và giao hàng tận nhà. Dịch vụ này tốn kém hơn. Nó giống như sự khác nhau giữa việc tổ chức sinh nhật cho 20 người ở một nơi với việc mang mỗi miếng bánh đến mỗi nơi khác nhau cho 20 người bạn. Nhưng ít nhất ở thành thị, mọi người sống gần nhau. Mật độ dân số dày sẽ giúp ích được. Hiện nay, dịch vụ thương mại điện tử ở vùng nông thôn không thể có được lợi ích đó. Xe tải thỉnh thoảng phải di chuyển hàng dặm từ địa chỉ này đến địa chỉ tiếp theo. Đây là dịch vụ giao hàng tốn kém nhất.
Nhưng chúng ta đã có giải pháp: drones (thiết bị bay tự động) Một chiếc xe sẽ chở một đội ngũ drones. Tài xế sẽ làm một số dịch vụ giao hàng trong khi drones sẽ bay đi và về xe tải ngay khi xe đang chạy. Bằng cách đó, chi phí vận chuyển chung sẽ giảm, và thế là: chi phí dịch vụ thương mại điện tử sẽ xuống ở mức vừa phải. Bạn sẽ thấy: những ngôi nhà mới của nhân viên làm việc từ xa của chúng ta có thể sẽ có bãi đáp cho drone ở trong sân. Một khi việc giao hàng từ xa không còn là vấn đề, thì bạn không cần phải ở thành phố để mua hàng nữa. Vậy đó là lý do thứ hai.
Bây giờ là lý do thứ ba tại sao người dân lại di cư đến thành thị? Điều kiện đời sống cao. Hiện nay họ sẽ vẫn cần phải ở thành phố vì lý do đó. Bởi mọi người hiện nay, kết bạn, tán gẫu, nói chuyện phiếm và cả tán tỉnh trên chiếc ghế sofa thoải mái của họ.
Và trong khi đang mặc bộ đồ ngủ yêu thích của mình.
Có hơn hai tỷ người sử dụng mạng xã hội trên thế giới. Theo một cách nào đó, nó khiến bạn nghĩ rằng chúng ta được kết nối dù ở nơi đâu. Nhưng OK, không hoàn toàn như vậy. Thỉnh thoảng bạn vẫn cần tiếp xúc với một người thật sự. Trớ trêu thay, thành phố, với mật độ dân số dày đặc, không phải lúc nào cũng tốt nhất. Trên thực tế, khi một cộng đồng xã hội trở nên nhỏ hơn, họ sẽ lớn mạnh hơn. Một nghiên cứu gần đây ở Mỹ do cơ quan Thống kê Quốc gia thực hiện, đã chỉ ra rằng mức độ hài lòng với cuộc sống cao hơn giữa những người sống ở nông thôn. Vì vậy khi người dân định cư ở nông thôn, họ sẽ mua những sản phẩm địa phương, những thực phẩm, hàng hóa tươi sống, những dịch vụ bảo trì. Những người thợ đa năng, các xưởng nhỏ, các công ty dịch vụ sẽ phát triển. Có thể một số công nhân ngành công nghiệp đến từ thành phố bị di dời do sự tự động hóa sẽ tìm được một công việc thay thế tốt đẹp ở đây, và họ cũng sẽ chuyển đi. Và khi con người di cư đến nông thôn, mọi việc sẽ trở nên như thế nào? Hãy nghĩ về tính tự trị, những ngôi nhà ngoại ô với những tấm năng lượng mặt trời, những cối xay gió và dịch vụ tái chế chất thải, những ngôi nhà mới tự tạo năng lượng và cũng dùng nó để sạc cho xe. Ý tôi là, những thành phố luôn chú trọng việc sử dụng năng lượng hiệu quả, nhưng để tôi nói với bạn rằng, việc phục hồi dân số nông thôn cũng có thể là xu hướng sinh thái.
Đến bây giờ, chắc bạn đang nghĩ về những ưu thế của cuộc sống ở nông thôn.
Tôi đã tự trải nghiệm điều đó. Sáu năm trước, tôi và vợ đã gói ghém đồ đạc chúng tôi bán căn hộ nhỏ của của chúng tôi ở Tây Ban Nha, và cùng với số tiền đó chúng tôi mua một căn nhà có sân vườn và cả những chú chim nho nhỏ đến hót vang mỗi sáng.
Nơi đó rất tốt. Và chúng tôi sống trong một ngôi làng nhỏ vẫn chưa hẳn là vùng nông thôn. Và đây sẽ là điểm di cư mới của tôi: một trang trại đã được tân trang, không quá xa thành thị cũng không quá gần. Và giờ chúng tôi chắc chắn rằng sẽ có vị trí tốt cho drone đáp.
Nhưng đó là cuộc sống của tôi. Bạn không cần phải thế, có lẽ giống như tôi đang cố gắng thuyết phục mọi người đến và chung vui với chúng tôi ở nông thôn. Không phải thế.
Tôi không cần thêm người đến đó.
Tôi chỉ nghĩ rằng họ sẽ một lúc nào đó họ nhận ra họ có thể có những ưu thế của cuộc sống thành thị. Nhưng nếu bạn không thích nông thôn, tôi cũng có một tin vui cho bạn. Thành thị sẽ không biến mất. Nhưng khi con người di cư, với mật độ dân số thấp hơn sẽ giúp họ có sự lưu thông thấp và cân bằng.
Dù sao thì tôi đoán rằng bây giờ bạn có một vài điều cần suy nghĩ. Bạn vẫn sẽ tiếp tục nghĩ rằng bạn cần phải sống ở thành thị? Và quan trọng hơn là bạn có thực sự muốn không?
Cảm ơn rất nhiều.